'Geef religie ruimte'

van onze correspondent UTRECHT Nederlands Dagblad - Tijdens een studiedag van De Linkerwang, platform voor geloof en politiek binnen GroenLinks, kwam zaterdag de opvatting van Femke Halsema over geloven ter sprake. Bas de Gaay Fortman, voormalig lijsttrekker PPR: ,,Femke maakt onderscheid tussen weten en zoeken. Alleen met zoekende gelovigen kun je samen politiek bedrijven. Maar zoeken of weten, dat maakt iedereen zelf wel uit.'' De studiedag was bedoeld om na te denken over religie in de publieke ruimte. Daar is binnen GroenLinks behoefte aan, volgens de organisatoren, De Helling , tijdschrift van het wetenschappelijk bureau van GroenLinks en De Linkerwang, platform voor geloof en politiek. Toch stonden geen jonge raadsleden te dringen om bijgeschoold te worden, maar bogen zich ongeveer zeventig grijze hoofden over het onderwerp. Met als doel te leren van de geschiedenis. Want in de partijen waaruit GroenLinks is ontstaan, waren veel linkse christenen actief.

De voormannen van vroeger, Bas de Gaay Fortman, Herman Meijer, Cor Ofman en Bram van der Lek, zaten gebroederlijk aan tafel en memoreerden hun ervaringen met religie in de partij. In het verleden was dat vooral het christelijk geloof, momenteel gaat het ook over de plek van moslims in de politiek. Van der Lek: ,,Koppel moraal niet aan een christelijk idee. We kunnen niet samen door een deur als je vasthoudt aan de absoluutheid van een bepaald geloof.'' De Gaay Fortman: ,,Iemand mag het wel denken, maar in de politiek zoek je het gemeenschappelijke. Wat is er tegen orthodoxie? Als het maar gecombineerd wordt met orthopraxie: breng het in de praktijk.''

De Gaay Fortman is het niet eens met Femke Halsema. ,,Zij stelt dat zij niet gelooft. Dat geloof ik niet. We geloven allemaal ergens in, we staan allemaal op een bepaalde manier in het leven. Gelovigen die een ethisch superioriteitsgevoel hebben? Ik zie wel een ander soort superioriteit: 'Geloof jij nog? Dat gaat nog wel voorbij!' Je komt het heel hinderlijk tegen bij mensen die God en de schepping belachelijk vinden. Ik denk dat GroenLinks ruimte moet maken voor mensen die het wél zeker weten en die willen kiezen voor sociaalgroene politiek.''

Armoede
Als religie een plek mag hebben in de politiek, waarom reageren partijen dan zo geërgerd op de opvatting van de ChristenUnie over bijvoorbeeld embryoselectie? Mag een partij wel zeggen: 'Dit is de grens'? Panellid Herman Meijer, voormalig GroenLinks voorzitter: ,,Het wordt al snel een onmenselijke manier van praten. Je kunt beter proberen elkaar te vinden en de belangen van de mensen waarom het gaat af te wegen. Ik vind het armoede aan de kant van de ChristenUnie dat die niet in gewone mensentaal kan zeggen wat voor hen het risico is aan embryoselectie.'' Ook universitair docent Theo de Wit benadrukte dat je elkaar in een politieke omgeving serieus moet nemen, ook als is de ander orthodox. ,,Links is ook een morele houding, namelijk het krediet dat ik een ander geef dat hij of zij te goeder trouw is. Dit staat in onze tijd ernstig onder druk. Het gevaar is dat we samenleven in subculturen en getto's. Dat we elkaar vanuit onze culturele of religieuze schuttersputjes bestoken, beledigen en verketteren. NRC -columniste Elsbeth Etty stelt bijna juichend vast dat de ChristenUnie een achterlijke, fundamentalistische en moreel perverse partij is. Zelf ben ik daar iets minder zeker van.''

Herman Noordegraaf, bijzonder hoogleraar diaconaat aan de Protestantse Theologische Universiteit liet de moeizame verhouding zien tussen links en de christelijke kerken. ,,In de tweede helft van de negentiende eeuw hebben kerk en socialisme elkaar met grote haat bestreden. En nog in 1954 verklaarden bisschoppen dat wie lid was van de VARA niet kon worden begraven op gewijde grond. In de voorgeschiedenis van GroenLinks zie je dat er steeds verschillende tradities zijn van godsdienst en godsdienstbestrijding. Maar er overheerste een houding die het christelijk geloof ziet als factor in het publieke domein. Ik denk dat het terecht is dat religie in haar publieke dimensies erkend wordt door politieke partijen"