'Draai er niet omheen, sport is politiek'

door Gijs van Oosten Noorse sporters helpen Amnesty International in hun strijd voor betere mensenrechten in China. Onder het motto 'Ik hoop op een medaille - ik hoop op vrijheid' nemen ze het op voor onderdrukte Chinezen. Het Noors Olympisch Comité staat volledig achter de actie. DEN HAAG - Amnesty International is er in Noorwegen in geslaagd om een aantal bekende olympische sporters te laten aanhaken in de strijd tegen de schending van de mensenrechten in China. In mei en juni verbindt een advertentiecampagne in gedrukte media vijf Noorse atleten met vijf Chinese dissidenten. Het motto: 'Ik hoop op een medaille - ik hoop op vrijheid'.

Gro Hammerseng, de beste handbalster van de wereld, is een populaire sportvrouw in Noorwegen. Het is opmerkelijk te noemen dat zij met de Chinese dissident Chen Guangcheng figureert in een advertentiecampagne voor de mensenrechten in China. Dit soort uitgesproken gedrag is niet alledaags in IOC-kringen.

Chen Guangcheng, geboren in 1971, is een blinde advocaat en mensenrechtenactivist die in 2005 rechtszaken tegen de overheid voerde vanwege de door de staat geregisseerde praktijken van gedwongen sterilisatie en abortus. Na een periode van fysieke intimidatie door de politie, werd hij in maart 2006 aangehouden en vijf maanden later veroordeeld tot vier jaren en drie maanden celstraf.

Op de advertentieposter zeggen Hammerseng en Guancheng: 'Ik hoop op een medaille, ik hoop op vrijheid.' Op deze manier worden nog vier combinaties met Noorse sporters - Guro Knutsen (voetbal), Susane Wigene (atletiek) en het beachvolleyduo Jorre Kjemperud en Tarjei Skarlund - gemaakt.

Het initiatief is van de Noorse afdeling van Amnesty, het Noors Olympisch Comité verleent alle medewerking. Volgens Amnesty Noorwegen is een grote meerderheid van de Noorse olympische sporters zeer betrokken bij de campagne voor betere mensenrechten in China. ,,Het grootste probleem was om met ze in contact te komen'', aldus een woordvoerster.

Positieve campagne
Per Toien, hoofd perszaken van het Noors Olympisch Comité, noemt het een positieve campagne, omdat de boodschap voor het publiek meteen duidelijk is. ,,Wij vormen als sporters een onderdeel van de samenleving. We draaien niet om de hete brij heen: sport is politiek, hoe graag mensen ook zeggen dat het niet zo is. We zijn geen politieke organisatie, maar onze sporters hebben wel vrijheid van meningsuiting.''

De Noorse olympiërs nemen onafhankelijk van het IOC een standpunt in. ,,We stellen ons pro-actief op'', zegt Toien. ,,Wij geloven niet in een boycot. We geloven in deelname aan de Olympische Spelen en de dialoog met China. Het feit dat China de perfecte Spelen wil organiseren, biedt ook mogelijkheden voor het verbeteren van de mensenrechten.''

Amnesty Nederland noemt de Noorse campagne 'opmerkelijk', hoewel het volgens een woordvoerster 'normaal gevonden zou moeten worden dat een sporter de vrijheid heeft om te zeggen wat hij wil'. Amnesty Nederland zegt dat er ook nog 'iets' staat te gebeuren met Nederlandse olympische sporters, maar wil daarover nog niets bekendmaken.

Opvallend aan de advertentiecampagne is dat het de goedkeuring van het IOC van voorzitter Jacques Rogge heeft. Dat ging overigens niet zonder slag of stoot, want het logo met de olympische ringen moest wel uit de advertentie worden geschrapt.
Nederlands Dagblad