'Media geloven alleen leugens over Tibet'

door onze redacteur Gerhard Wilts Verbolgen over de vooringenomenheid van westerse media, heeft de directie van de Eindhovense Chinese school HanTang gisteren een brandbrief gestuurd naar een groot aantal Nederlandse kranten. ,,Alle Chinezen in de hele wereld staan inzake Tibet achter de Chinese regering.'' WAALRE - ,,We krijgen het gevoel dat de westerlingen arrogant op een berg staan en ons Chinezen een goddelijke morele boodschap proberen te overhandigen'', schrijft een groep van 22 docenten uit China en Taiwan, die in Waalre de Chinese taal onderwijzen aan Nederlanders en Chinezen. Ze zeggen ,,erg gefrustreerd'' te zijn over de manier waarop de Spelen van Peking voor het voetlicht komen. De westerse media zijn eenzijdig, hebben geen kennis van de geschiedenis van China en Tibet en ,,misgunnen China een plaats in de wereld''.

Dr. Shan-Hwei Nienhuys-Cheng, directeur van HanTang, legt uit wat de aanleiding was om in de pen te klimmen. ,,Veel Chinezen in Amerika en Europa vinden het niet eerlijk wat er in de media wordt verteld over Tibet. Over het grote oproer in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa, waarbij mensen zijn verbrand en driehonderd gebouwen beschadigd, zwijgen westerse kranten. Er verschijnen wel veel berichten over protestacties in het buitenland, georganiseerd door Tibetanen van de tweede of derde generatie die buiten Tibet geboren zijn en er nooit geweest zijn. Zij hebben hun informatie van hun ouders, die het land verlaten hebben in een tijd dat het in China niet zo goed was. Maar in dertig jaar is er veel veranderd: China heeft ontzettend veel geld in Tibet gestopt. De demonstranten hebben weinig recht van spreken en gebruiken geweld om hun kritiek kracht bij te zetten.''

Leugens
In uw brief beticht u de westerse media van eenzijdigheid. De Chinese pers verzwijgt ook onwelgevallige feiten en op Chinese websites is bijna niets te lezen of te zien van protesten.
,,Dat is juist, zij hebben evengoed vooroordelen. Maar de westerse media luisteren alleen naar wat de dalai lama zegt. Veel westerlingen willen niet geloven dat de meeste berichten gewoon leugens zijn.''

Westerse journalisten mogen zich niet vrij bewegen in Tibet. En op internet valt niet te achterhalen wat zich allemaal precies heeft afgespeeld. Hoe kunnen zij dan achter de waarheid komen?
,,Ik vind dat China op dat punt niet goed gehandeld heeft. Na de onlusten in Lhasa is Peking echter heel bezorgd over de veiligheid van toeristen en buitenlandse journalisten. Om hen te beschermen zijn zij naar andere plaatsen gebracht. Maar voor journalisten had Peking misschien meer bewegingsvrijheid moeten toestaan.''

In uw brief wordt gerept van 'ontwikkelingshulp' van Chinese steden aan plaatsen in Tibet. Hoe vrijwillig is die hulp?
,,Dit zeggen de wetten van China. Rijke provincies en steden moeten andere plaatsen helpen. In 1994 is een nieuw systeem voor ontwikkelingshulp aan Xizang (het Tibetaans Autonoom Gebied) opgezet. Het benodigde personeel werd gelokt met allerlei mooie extra's, onder andere de garantie dat ze maar drie jaar in Tibet hoefden blijven en daarna zonder probleem weer terug mochten gaan. Deze ontwikkelingswerkers worden door de dalai lama beschouwd als Chinese immigranten die de Tibetaanse cultuur om zeep helpen. Maar door al deze hulp is het gemiddelde inkomen in Tibet zelfs bijna het hoogste van heel China.''

Heeft Tibet daar ooit zelf om gevraagd?
,,Dat weet ik niet. Dit is gewoon beleid van de regering.''

In China ontstaat nu antipathie jegens de westerse wereld. Westerlingen zouden China geen plaats gunnen. Hoe komt u daarbij?
,,Wat China is aangedaan door westerse landen, Rusland en Japan vanaf de Opiumoorlog (1840) tot 1949, door misbruik en oneerlijke verdragen, kunnen de Chinezen niet vergeten. Vanaf 1978 is China open en veel rijker geworden. De volksrepubliek krijgt grote invloed in de wereld, maar veel landen vinden dat niet goed en werken het land expres tegen.''

Vanwege jaloersheid of angst?
,,Precies.''

Als u schrijft dat 'China de kans moet krijgen zich te verdedigen', waarom keert het land zich dan tegen vrije nieuwsgaring over Tibet? Wie het goede doet, hoeft toch niets te verbergen?
,,De sfeer in China is al een klein beetje veranderd. Er komt al meer naar buiten dan pakweg tien dagen geleden.''

Geweldloosheid
De dalai lama heeft zich uitgesproken tegen een boycot van de Spelen en tegen gewelddadige protesten. Vertrouwt u hem?
,,Ik weet het niet. Hij heeft vaker gezegd tegen geweld te zijn. Maar hij heeft een Tibetaanse jeugdorganisatie in India opgezet die niet langer gelooft in vreedzaam verzet en die hij niet langer onder de duim kan houden. Sommigen zeggen dat de dalai lama uiteindelijk toestemming heeft gegeven voor agressief optreden. Hij doet tegenstrijdige uitspraken over wel of geen Olympische Spelen in China.''

Ligt het dan niet voor de hand dat Peking de dialoog met de dalai lama zoekt?
,,Dat is ook iets wat westerlingen niet goed weten. Peking is helaas niet zo goed in public relations. De dalai lama wil geen onafhankelijk Tibet, maar een autonoom gebied zonder leger en diplomaten. Wat hij daarmee bedoelt, is: een theocratisch Tibet waarin hijzelf de dienst uitmaakt, terug naar de tijd van voor 1959. Lhasa was toen een wijkplaats voor gevluchte misdadigers. Westerlingen zeggen ook dat in dat jaar Tibet is ingepalmd door China; maar Tibet is niet ingelijfd, het heeft altijd bij China gehoord. Bovendien wil hij een Groot Tibet in plaats van het huidige, kleinere Tibet.''

Hoe is de stemming onder Chinezen in Nederland?
,,Als we met elkaar praten, zijn we allemaal boos over de westerse media. Een grote krant in Hongkong heeft ons aangeraden eindelijk onze mond open te doen. Want dat durfden we niet, uit angst dat we het verwijt kregen dat ook wij gehersenspoeld zouden zijn door Peking. Misschien vinden veel westerlingen dat ze de gewone Chinezen niet bekritiseren, alleen maar de Chinese regering. Wat ze niet weten, is dat eigenlijk alle Chinezen in de hele wereld op dit punt achter de Chinese regering staan. Ze voelen zich óók bekritiseerd. Als er sprake is van hersenspoelen, dan zijn de dalai lama en de westerse media de daders.''
Nederlands Dagblad

Het is duidelijk dat Chinezen niet kunnen omgaan met kritiek. De Chinese cultuur is nog altijd hartstikke confusianistisch en collecrivistisch. Je wordt niet geacht er een eigen mening op na te houden of machthebbers tegen te spreken in deze cultuur.